مدلسازی رویش علفهای هرز در آفتابگردان و لوبیا تحت سیستم های مختلف آبیاری

آگاهی از رویش گیاهچه های علف هرز می تواند درتوسعه تکنولوژیهای مدیریت علف هرز و اعمال مدیریت مناسب در گیاه زراعی به منظور افزایش کارایی کنترل علف هرز موثر واقع شود. بنابراین آزمایش مزرعه ای به منظور توسعه یک مدل زمان-دمایی برای پیش بینی رویش گیاهچه های علف های هرز در سطوح مختلف آبیاری (سطوح 40، 60،80، 100 درصد نیاز آبی محصول و آبیاری جوی-وپشته ای) در مزارع آفتابگردان و لوبیا انجام شد. رویش گیاهچه های در طول فصل رشد از اوایل خرداد تا اواسط شهریور مورد بررسی قرار گرفت و مقادیر درصد تجمعی رویش در رابطه با زمان-دمایی توسط مدلهای ویبول و گامپرتز بررسی شد. نتایج نشان داد که مدل ویبول رویش گیاهچه های علف هرز را در طول زمان و در سطوح مختلف آبیاری با دقت بالا می تواند پیش بینی نماید. همچنین گونه های مختلف علف هرز موجود در مزرعه آزمایشی الگوهای متفاوت رویش و زمان-دمایی مورد نیاز جهت آغاز رویش در سطوح مختلف آبیاری نشان دادند. صرف نظر از سطح آبیاری، علف هرز تاج خروس ریشه قرمز سریعتر از سایر گونه ها رویش خود را آغاز نمود بطوریکه جهت 25% رویش 24 واحد زمان-دمایی نیاز داشت. در مقابل علف هرز سلمه تره با 145 واحد زمان دمایی، رویش خود را دیرتر آغاز نمود. در کل، علف های هرز تاج خروس، سلمه تره، توق و سوروف جهت تکمیل رویش خود (90% رویش گیاهچه ها) به 376، 614، 415 و 535 واحد زمان-دمایی نیاز داشتند. همچنین نتایج نشان داد که الگویی رویش تحت تاثیر سیستم آبیاری قطره ای نواری و آبیاری جوی-وپشته ای قرار می گیرد. بطوریکه استفاده از سیستم آبیاری قطره ای-نواری طول دوره رویش گیاهچه های تاج خروس و سلمه تره و آبیاری جوی و پشته ای طول دوره رویش گیاهچه های توق و سوروف را در مزرعه افزایش داد. با این حال نوع تاج پوشش گیاه زراعی تاثیر معنی داری بر الگوی رویش علف های هرز نداشت. تفاوت در الگوی رویش این گونه ها و همچنین تاثیر سیستم آبیاری بر الگوی رویش نشانگر این واقعیت است که در برنامه های مدیریت علف هرز اولویت مبارزه با علف هرز تاج خروس ریشه قرمز که سریعتر از سایر گونه ها رویش داشت، باشد. همچنین بسته به گونه غالب مزرعه یک سیستم آبیاری می تواند با افزایش یا کاهش طول دوره مبارزه هزینه کنترل را دچار تغییر نماید لذا این مورد نیز در انتخاب نوع سیستم آبیاری مورد توجه قرار گیرد.